Disclaimer: Όλες οι παρακάτω πληροφορίες είναι από την προσωπική μου εμπειρία σε Μοντεσσοριανό παιδικό σταθμό, οπότε μπορεί να διαφέρουν από άλλους παιδικούς σταθμούς που ακολουθούν την ίδια μέθοδο. Ελπίζω το συγκεκριμένο άρθρο να σας δώσει μια γευση για τη συγκεκριμένη μέθοδο και να σας ενθαρρύνει να τη δείτε με άλλο μάτι. Ίσως να τη δοκιμάσετε στο μέλλον και στο κομμάτι των σπουδών, καθώς μπορείτε να πάρετε συγκεκριμένη εκπαίδευση ως Montessori Teacher. Το άρθρο αυτό δεν αποτελεί επίσημη κατάρτιση στη μέθοδο Μοντεσσόρι.

Δουλεύοντας σε Μοντεσσοριανό Nursery (2018-2020):
Έχοντας μια μικρή εμπειρία στην πρακτική μου άσκηση σε Μοντεσσοριανό σταθμό στο Λονδίνο -και σε μια περίοδο που αναζητούσα να κάνω κάτι διαφορετικό μετά από ένα χρόνο εμπειρίας ως Nursery Teacher- αποφάσισα να κάνω στροφή και να ψάξω εργασία σε παιδικό σταθμό όπου ακολουθεί την συγκεκριμένη μέθοδο (καθώς μου είχε αφήσει καλή εντύπωση ως φοιτήτρια τότε).
Ένας Μοντεσσοριανός σταθμός, τουλάχιστον όπως εγώ το ζω και το αντιλαμβάνομαι μέσα από την εμπειρία μου ως τώρα, δεν διαφέρει από ένα οποιοδήποτε nursery ως προς το ωράριο λειτουργίας του αλλά ως προς την ρουτίνα του, τις δραστηριότητες και τα υλικά που θα εντάξει στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα του. Η μεγαλύτερη διαφορά που εντόπισα ήταν στην επιμονή που υπάρχει στην ενθάρρυνση των παιδιών να είναι ανεξάρτητα και να σέβονται τα υλικά της τάξης. Ένας Μοντεσσοριανός παιδικός σταθμός συνήθως είναι εξοπλισμένος με διαφορετικά υλικά από αυτά που θα συναντήσει κανείς σε έναν οποιοδήποτε άλλο.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα:
Πριν αρχίζω να αναλύω μερικά μοντεσσοριανά υλικά αλλά και το πως διαμορφώνονται οι γωνιές σε μια Nursery Class, θα αναφερθώ συνοπτικά στο που θα επικεντρωθεί η Μοντεσσοριανή διδασκαλία αλλά και στα υλικά που υπάρχουν:
1. Cultural Curriculum
- The Prehistoric Timeline
- The Black Introductory Timeline
- The Nature Table
- Collection of Model Animals
- Collection of Large Pictures of Animals
- Identifying Parts of Animals’ Bodies
- The Botany Cabinets
- Identifying Parts of Plants
- The Leaf Cabinet
- The Importance of Sun and the Sun Game
- Growing Plants
- Living & Non-Living Things
- The Sandpaper Globe
- The Continents Globe
- The Jigsaw Puzzle Maps of the World
- Parents & Children Pictures from Five Continents
- Introduction to the 3 Elements (gas, liquid, solid)
- Land & Water Forms
- Timeline of a Day in the Life of a Child
- A child’s birthday walk
2. Sensorial Curriculum
- The Knobbed Cylinders
- The Long Rods
- The Stereognostics Materials
- The Bells
- The Sound Bottles
- The Baric Tablets
- The Thermic Tablets
- The Tasting Bottles (Sour- Sweet – Salty- Bitter)
- The Smelling Bottles
- The Fabrics
- The Touch Boards and Touch Tablets (Rough- Smooth)
- The Colour Boxes
- The Trinomial Cube
- The Binomial Cube
- The Constructive Triangles
- The Geometric Cabinet
- The Geometric Solids
- The Cylinders
- The Broad Stair
- The Pink Tower
3. Practical Life Curriculum
- Grace & Courtesy (Χάρη & Ευγένεια)
- Balance & Posture (Ισορροπία & Στάση)
- Care of the environment
- Care of Self
4. Mathematics Curriculum
- The Seguin Boards
- The Short Bead Stairs
- The Golden Beads Materials
- The Numeral Cards & Counters
- The Spindles Boxes
- The Number Rods & Cards
- The Number Rods
5. Language Curriculum
- Phonetic Grammar: Plural & Singular Game
- Phonetic Grammar: Noun Game and Phonetic Noun Games
- The Pink and Blue Language Materials
- The Sandpaper Letters
- The Metal Insets
- The “I spy” Box
- Montessori Moveable Alphabet
Ένα βιβλίο που θα συνιστούσα για δραστηριότητες που βασίζονται στην Μοντεσσοριανή Μέθοδο είναι το “I can do it” της Maja Pitamic.

H οργάνωση της Μοντεσσοριανής τάξης:
Σε μια Μοντεσσοριανή nursery class, θα υπάρχει η γωνιά με τα υλικά για τα practical skills (fine motor skills) όπου θα υπάρχει τραπέζι ή τα παιδιά παίρνουν το λεγόμενο mat (ένα μικρό χαλάκι) το οποίο αφού τοποθετήσουν στο πάτωμα μπορούν να μεταφέρουν σε αυτό τη δραστηριότητα που θέλουν. Αυτό θα ακολουθηθεί ως τακτική και στις γωνιές των μαθηματικών και της γλώσσας. Επίσης, υπάρχουν οι γωνιές home corner, dressing up corner, book corner και construction area όπως σε κάθε άλλη nursery class.
Τα Practical Skills:
Το σημαντικότερο κομμάτι στην οργανωση της τάξης είναι η εναλλαγή των υλικών στη γωνιά που αφορά τα practical skills. Συνήθως θα υπάρχουν δραστηριότητες που αφορούν το κοσκίνισμα του αλευριού αλλά και το ξεχώρισμα της φακής και η τοποθέτηση του σε συγκεκριμένο βαζάκι, η μεταφορά νερού από το ένα δοχείο στο άλλο χρησιμοποιώντας χωνί, το καθάρισμα καθρέφτη, το γυάλισμα παπουτσιών, η μεταφορά ζυμαρικών με τη χρήση τσιμπίδας, μεταφορά ρυζιού ή ζάχαρης με κουτάλι από το ένα bowl στο άλλο κτλ.
Όλα τα παραπάνω υλικά συνήθως βρίσκονται σε δίσκους που τα παιδιά τοποθετούν πάνω στο τραπέζι και όταν τελειώσουν και θέλουν να συνεχίσουν με κάτι άλλο πάντα θα πρέπει να το τοποθετούν παλι πίσω στο ράφι.
Η γραφή και η ανάγνωση στη Μοντεσσοριανή τάξη:
Στο κομμάτι της γραφής, η εξάσκηση των παιδιών θα ξεκινήσει με την χρωματιστή άμμο πάνω στην οποία θα σχηματίσουν τα γράμματα. Έπειτα, ενθαρρύνονται στην χρήση μολυβιού. Στην συνέχεια, όσον αφορά το κομμάτι του να μάθει το παιδί να διαβάζει υπάρχουν 3 βαθμίδες δυσκολίας: pink, blue & green series. Στο επίπεδο της nursery class χρησιμοποιείται η pink series οπου περιλαμβάνει cvc words τα οποία τα παιδιά κάνουν segmenting και blending και να ξεκινήσουν να διαβάζουν και να γράφουν.
Συγκεκριμένα, ενώ στην αρχή τα παιδιά ενθαρρύνονται να γράφουν τα γράμματα σε χαρτί χωρίς γραμμές, στη συνέχεια όταν μαθαίνουν να γράφουν μέσα σε γραμμές, οι πάνω και η κάτω γραμμή είναι μπλε και η μεσαία είναι κοκκινη ώστε να βοηθήσει τα παιδιά να καταλάβουν ότι μεταξύ των μπλε γραμμών σχηματίζονται τα κεφαλαία γράμματα ενώ μεταξύ της κάτω μπλε γραμμής και της μεσαίας κόκκινης σχηματίζονται τα μικρά γράμματα.
Στην Μοντεσσοριανή μέθοδο τα φωνήεντα και τα σύμφωνα της Αγγλικής αλφαβήτου είναι χωρισμένα χρωματικά (τα σύμφωνα με μπλε χρώμα και τα φωνήεντα με κόκκινο/ροζ χρώμα, κάτι που κανείς μπορεί να δει αν χρησιμοποιήσει το montessori moveable alphabet για word construction). Ωστόσο, για την διδασκαλία των phonics θα χρησιμοποιηθεί κάποια μέθοδος όπως τα jolly phonics.
Τα Μαθηματικά:
Στα μαθηματικά, θα δοθεί βάση στο να μετρούν τα παιδιά από το 1-10, στην αναγνώριση των αριθμών και την τοποθέτηση τους στην σειρά, στην αντιστοίχιση του κάθε αριθμού στην σωστή ποσότητα αλλά και στο να μάθουν την έννοια της πρόσθεσης και της αφαίρεσης αλλά και να μάθουν να αναγνωρίζουν ζυγούς και μονούς αριθμούς.
Η μόνη διαφορά με μια nursery class που δεν ακολουθεί τη συγκεκριμένη μέθοδο και με κάποια που την ακολουθεί είναι στα υλικά αλλά και στο ότι θα αφήσει τα παιδιά να επεξεργαστούν πρώτα τα υλικά και να ανακαλύψουν μόνα τους τη γνώση πριν επέμβει ο ίδιος ο εκπαιδευτικός. Για παράδειγμα, το Seguin Board μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην διαμόρφωση των αριθμών από τον ίδιο τον μαθητή ή στην αναγνώριση τους.
Επίσης, το Spindle Box μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να μετρήσουν τα παιδιά πόσα ξυλάκια θα πρέπει να βάλουν σε κάθε αριθμό από το 0-10. Ακόμα, θα ήθελα να αναφερθώ στα number rods τα οποία μπορεί να τα βρει κανείς σε μεγάλο μέγεθος αλλά και σε μικρό όπου τα παιδιά μπορούν αφού μετρήσουν τα μπλε και τα κόκκινα τετραγωνάκια που το αποτελούν να βρουν τον αριθμό που αντιστοιχεί σε κάθε ένα από αυτά. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά άλλα υλικά όπου θα μπορούσε κανείς να βρει αν ρίξει μια ματιά στο internet αλλά και στο πως λειτουργούν μέσα από βιντεάκια.

Η άποψή μου όσον αφορά τη μέθοδο:
Αν και η φιλοσοφία της συγκεκριμένης μεθόδου βασίζεται πολύ στη διαμόρφωση της τάξης αλλά και στο παιδί να μάθει μέσα από το περιβάλλον του, θεωρώ ότι ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να έχει κάποιες δραστηριότητες τις οποίες θα κάνει με όλους τους μαθητές του- καθώς υπάρχει ο κίνδυνος κάποια παιδιά επειδή δεν επιλέγουν δραστηριότητες γραφής ή μαθηματικών να μείνουν πίσω σε σχέση με άλλα παιδιά που τις επιλέγουν πιο συχνά.
Συνοπτικά, θεωρώ πως η συγκεκριμένη μέθοδος θα πρέπει να χρησιμοποιείται αλλά και να συμβαδίζει με το EYFS το οποίο καλως ή κακώς περιμένει κάποια συγκεκριμένα μαθησιακά βήματα από τα παιδιά και ιδιαίτερα στην nursery class όπου τα παιδιά προετοιμάζονται για την reception.
Μερικές τελευταίες σημειώσεις:
Κλείνοντας το συγκεκριμένο άρθρο, θα ήθελα να τονίσω ότι ένα Mοντεσσοριανό nursery, πέρα από την ιδιαιτερότητα που μπορεί να έχει λόγω της φιλοσοφίας αλλά και των υλικών που χρησιμοποιεί, θα πραγματοποιήσει δραστηριότητες που έχουν να κάνουν με γιορτές όπως Diwali, Bonfire Night,Christmas κτλ. Επίσης μπορεί να έχει τάξεις yoga, gymnastics, dance, football, forest school (δείτε το σχετικό άρθρο για τη μέθοδο) και spanish class όπου πραγματοποιούνται από άτομα εκτός αλλά και εντός του παιδικού (τουλάχιστον στον δικό μου παιδικό).
Για όσους ενδιαφέρονται για επιμορφωση στη Mοντεσσοριανή μέθοδο, θα συνιστούσα να επισκεφτείτε τη σελίδα του International Montessori Institute εδώ. Οργανώνει επιμορφώσεις ανάλογα με την ηλικία που ενδιαφέρεστε και σε πολύ οικονομική τιμή!
Αν θέλετε να δείτε περισσότερες γενικές πληροφορίες σχετικά με τη μέθοδο Μοντεσσόρι στην Αγγλία, τις επαγγελματικές προοπτικές της μεθόδου αλλά και τον τρόπο κατάρτισης, δείτε αυτό το άρθρο.